Engellilik

Engelli çalışanların hangi şartlara bağlı olarak emekli olacağı 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortalar Kanunu'nun yaşlılık sigortasından sağlanan haklar ve yararlanma şartlarını düzenleyen 28. maddesinde yer verilmiştir. Buna göre:

"MADDE 28- Yaşlılık sigortasından sigortalıya sağlanan haklar şunlardır:

a) Yaşlılık aylığı bağlanması.

b) Toptan ödeme yapılması.

Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;

a) %50 ilâ %59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4.320 gün,

b) %40 ilâ %49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4.680 gün,

Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla ikinci fıkranın (a) bendindeki yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Bunlar 94'üncü madde hükümlerine göre kontrol muayenesine tâbi tutulabilirler."

28. maddeden anlaşılacağı üzere engelli derecesine göre emeklilik şartı belli olmaktadır.

ENGELLİ EMEKLİLİK HESAPLAMA

Engelli çalışanlar emekli olmak için ilk önce şu şartları tamamlamış olmaları gerek.

1. Sigorta başlangıç tarihi

2. Ödenmiş prim gün sayısı

Yaş şartı engelli çalışanlar için aranmamaktadır. Engel derecesine göre değerlendirilir.

• %80 ve üzeri 1. Derece
• %60-79 arası 2. Derece
• %40-59 arası 3. Derece

Mesela "Yüzde 40 özürlü raporum var ne zaman emekli olurum?" Gibi sorular burada merak konusu oluyor. Öncelikle emekli olabilmek için sağlık kuruluşu tarafından en az %40 engelli oranına sahip olmak gerekir. Sigorta başlangıç tarihiniz ve ödenmiş SGK prim gün sayınız hesaplanır. Daha sonra 01.10.2008 tarihinden önce işe girenler ve sonra girenler diye ayrılmaktadır. 

BAĞ-KUR kapsamında engelli çalışanlar, vergi indiriminden yararlanmak sureti ile erken emeklilik için başvuruda bulundukları zaman; %60 ve üzeri engelli olanlar 15 yıl 3960 gün; %50-%59 arasında olanlar 16 yıl 4320 gün; %40-%49 arasında olanlar ise 18 yıl 4680 gün üzerinden emekli olabilme şansları vardır.

HANGİ HASTALIKLAR ERKEN EMEKLİ OLABİLİR?

• Kanser (Baş ve boyunun yumuşak dokusu, cilt, lenfoma, lösemi, multipl myelom, tükrük bezleri, tiroid bezi, meme, sinir sistemi, akciğer, mide, ince ve kalın barsak, karaciğer, safra kesesi, safra yolları, pankreas, böbrek, mesane, genital yollar, prostat, testis, penis kanserleri)
• Epilepsi
• Demans
• Serebral palsi
• Multiple Skleroz (MS)
• Zeka gerilikleri (IQ 50 ve altı)
• Beyin tümörleri
• Parkinson sendromu
• Şizofreni
• Bipolar bozukluk
• Görme azlığı
• Retina kanamaları
• Yardımsız ayakta durmayı engelleyen denge bozuklukları ile birlikte işitme kaybı
• Anemi
• Karaciğer nakli
• Kol, bacak gibi organ kaybı
• Behçet hastalığı
• Gastrointestinal kanamalar
• Karaciğer sirozu
• Kalp yetmezliği
• Kalp kapak hastalıkları
• Endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları
• Solunum sistemi hastalıkları
• Kalp nakli
• Böbrek nakli
• Akciğer nakli
• Tüberküloz
• AIDS